Osmanlı mutfak kültürünün en tatlı miraslarından biri olan lokum, yalnızca bir lezzet değil, aynı zamanda bir göç ve ustalık hikâyesi. Bu hikâyenin iki kahramanı var: Hacı Bekir ve Şekerci Erol. İlginç olan ise, her ikisinin de Kastamonu’nun Araç ilçesinden çıkmış olması.

Hacı Bekir: Tatlı Devriminin Mimarı

1777’de Kastamonu Araç’tan İstanbul’a göç eden Bekir Efendi, Bahçekapı’da küçük bir dükkân açtı. O dönemde “rahat ul-hulküm” adıyla bilinen tatlıyı, Avrupa’dan gelen rafine şeker ve nişasta ile yeniden yorumladı. Böylece lokum daha pürüzsüz, daha dayanıklı ve ağızda eriyen bir hale geldi. Sarayın beğenisini kazanan Hacı Bekir, kısa sürede ününü Osmanlı topraklarının ötesine taşıdı. İngilizler bu tatlıya “Turkish Delight” adını verdi ve lokum dünyaya yayıldı.

Şekerci Erol: Geleneğin Modern Yüzü

yüzyıl başlarında yine Araç’tan İstanbul’a gelen Mehmet Erol, çocuk yaşta girdiği şekerci çıraklığında büyük ustalığa ulaştı. Kendi markasını kurarak lokum, akide şekeri ve badem ezmesinde kaliteyi simgeleyen isimlerden biri oldu. Onun dükkânı da tıpkı Hacı Bekir’in ilk dükkânı gibi tatlıseverlerin uğrak noktası haline geldi.

Araç’ın Tatlı Usta Geleneği

Araç, nüfusu küçük ama şekerleme ustası çıkarma konusunda ünü büyük bir ilçe. 19. yüzyıl sonlarından itibaren Araçlı gençler, İstanbul’un Bahçekapı, Eminönü, Kadıköy ve Beyoğlu gibi semtlerinde ustaların yanında çırak olarak işe başlar, yıllar içinde kendi dükkânlarını açardı. Bu göç zinciri, tatlıcılığın kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağladı. Bugün hâlâ İstanbul’da ve Anadolu’nun birçok şehrinde Araç kökenli şekerci aileler var.

Kültürel ve Ekonomik Katkı

Hacı Bekir ve Şekerci Erol’un açtığı yol, sadece lezzet mirası değil, aynı zamanda ekonomik bir başarı hikâyesidir. Anadolu’nun küçük bir ilçesinden çıkan ustalar, İstanbul’un çarşı kültüründe ve dünya tatlı literatüründe iz bıraktılar.

Araç’tan çıkan bu tatlı ustaları, hemşerilik bağlarını hiç koparmadı. İstanbul’da düzenlenen hemşeri buluşmalarında tatlı tezgâhları kuruldu, memlekete yardım kampanyaları organize edildi.

1. Hacı Bekir Ailesinden Göndermeler

Aile, 2009’da “Araç Hacıbekir Şekerciler, Pastacılar ve Yayla Kültürü Festivali” kapsamında bir tanıtım kitabı bastırdı. Bu kitap, hem tatlı geleneğini hem aile hafızasını duyurma amacı taşıyordu.

Aile kökenli bu lezzet mirasının yankısı hâlâ Araç’ta festivallerde, tanıtımlarda ve kültürel hafızada yaşıyor.

2. Araç’tan Çıkan Başka Şekerciler: Şekerci Cafer Erol

Şekerci Cafer Erol’un kökeni Kastamonu Taşköprü ilçesidir. Aile, “Müftügiller” lakabıyla anılırdı ve Osmanlı sarayında şekerleme sanatında birikim kazanmışlardı.

Mehmet Efendi, 1807’de Tahtakale’de şekerci dükkanı açtı; torunu Cafer Erol ise 1935’te Eminönü’de başladığı işi Kadıköy’e taşıdı. 1945’ten itibaren Kadıköy merkezli tek dükkânla yoluna devam etti.

Şekerci Caferzade

Şekerci Cafer Erol - 1807'den beri

Türkiye Turizm Ansiklopedisi

Aile bugün 5–6 kuşak boyunca İstanbul’da, Kadıköy dahil birçok şubede geleneksel tatları yaşatmaya devam etmekte.

3. Araç’tan Çıkan Ustalar Kültürel Miras Oluşturdu

Araç gibi Anadolu’nun birçok ilçesi, ustaların yetiştiği yerlerdi. İstanbul’a göç eden ustalar, o dönemin sermayesi olmadan kültürel ve ekonomik katkılar sağladı.

Devlet

Bu ustalık geleneği, hem Hacı Bekir hem de Cafer Erol gibi markalara dönüşerek hem tatlı tarihimizin hem de Anadolu ekonomisinin parlayan simalarına dönüşti.